بيماريهاي پوستي اسب: خارش

[Dr_Ghaffari]

مشكلات پوستي هميشه در اسبها شايع است و اغلب دامپزشكان را به مبارزه مي طلبد . ترقي كردن احتياج به دسترسي آسان و عملي اطلاعات روي درماتولوژي اسب دارد . از آنجا كه امروزه از اسب بيشتر براي مسابقه و نمايش استفاده مي شود شكل ظاهري اسب اهميت ويژه اي دارد و بيماريهايي كه پوست را تحت تاثير قرار مي دهند علاوه بر به خطر انداختن سلامتي اسب در جلوه ظاهري اين حيوان نجيب اثر نامطلوبي مي گذارد و از نظر تجاري نيز اهميت ويژه اي دارد . خارش شايعترين علامت نمايان در بيماريهاي پوستي اسب است كه در حالات متعدد بروز مي كند . ممكن است صاحب اسب آن را مشاهده نمايد و يا دامپزشك در معاينه حيوانات مبتلا آن را استنباط نمايد . اين نشانه ها شامل : 1-تحريك پذيري و حساسيت 2-بي قراري 3-لگد زدن و كوبيدن سم به زمين 4-ماليدن بدن به اشيا و اطراف 5-گاز گرفتن پوست ( خاراندن با دندان ) 6-خراشيدگي . ترشحات و دلمه بستن 7-سوختگي . تورم و هماتوم ( خون مردگي ) 8-ريزش مو . موهاي نازك و موهاي شكسته 9-ضخيم شدن پوست و پوسته پوسته شدن . شدت خارش ممكن است بررسي تاريخچه را با مشكل روبرو كند . خارش بايد از درد تفريق گردد البته در مواردي هر دو وجود دارد . اسبهايي كه ضايعات دردناك دارند به مراقبت بيشتري نيز احتياج دارند و گاهي تجويز آرامبخش ضرورت دارد . انگلهاي پوستي از علل شايع خارش در اسبها مي باشد . تهاجم انگلي مسري مي باشد و رعايت مسايل بهداشتي در استفاده از وسايل و يراق به جلوگيري از شيوع آن در اصطبل كمك مي كند . ( وسايل قشو . عرق گير و ....). مثال : جرب قرمز پرندگان در اسبها مي تواند منجر به ضايعات خارش آور شود . اين جرب با رنگ قرمز با چشو غير مسلح مشاهده مي شود ولي هيچ گاه در طول روز روي بدن اسب يافت نمي شود در صورت سابقه تماس اسب با پرندگان خانگي نمونه گيري از پوست در شب ممكن است منجر به مشاهده جرب در تراشه هاي پوستي گردد .

 

[sohrab]

دکتر جان لطفا در مورد پوسته (سبوره) که در موی یال و دم ایجاد می شود توضیح دهید. مشابه بیماری است که در انسان دیده می شود؟ درمانش چیست؟

 

[Dr_Ghaffari]

دلمه بستن و پوسته پوسته شدن:سبوره:دلمه ها از خشك شدن ترشحات . سرم . ترشحات چركي . خون . سلولها و يا پوسته هاي چسبيده به سطح پوست بوجود مي آيند. پوسته توده اي از قطعات برآمده سلولهاي شاخي شده است . ريزش طبيعي سلولهاي شاخي به زحمت با چشم غير مسلح قابل رويت است و وجود پوسته دلالت بر شاخي شدن غير طبيعي دارد.به وجود پوسته هاي غير طبيعي اغلب سبوره اطلاق مي شود.پوسته پوسته شدن مفرط نشانه بسياري از بيماريهاي پوستي نظير تهاجم انگلعها . بيماريهاي ازدياد حساسيت و فوليكوليتهاي باكتريايي و قارچي مي باشد. با اين وجود نشانه درمانگاهي عمده در بسياري از اين حالات خارش است.سبوره به صورت ثانويه نيز وجود دارد . بيماري كبدي . سوءجذب و كمبود هاي تغذيه اي نيز ممكن است همراه يك سبوره ثانويه مشاهده شود.سبوره با علت ناشناخته:عارضه هاي درمانگاهي متعددي وجود دارد كه پوسته پوسته شدن نشانه اوليه و اساسي آن است بدون وجو د مدركي مبني بر وجو د بيماري. شايد يك شاخي شدن غير طبيعي نهفته در اين موارد وجود دارد كه تا به امروز به طور كامل شناخته نشده است. سبوره يال و دم :خصوصيات درمانگاهي:1-يك اختلال غير معمول كه با پوسته پوسته شدن ملايم تا شديد نواحي يال و دم مشخص مي شود . 2- استعداد سني نژادي يا جنسي گزارش نشده است.3- پوسته ها ممكن است خشك يا چرب باشد و دلمه بستن ممكن است مشاهده شود.4-خارش وجود ندارد يا بسيار كم است ولي احتمال كچلي جزيي دم وجود دارد.نكته:در صورت وجود خارش كه از موهاي شكسته ناحيه دم مي توان به وجود خارش پي برد ممكن است علت آلودگي انگلي و تخم ريزي كرم ماده در ناحيه باشد.5-نفي سلنوز(مسموميت با سلنيوم) به عنوان يك علت ضرورت دارد.درمان:1-استفاده مداوم از شامپوهاي ضد سبوره براي مثال پاكسكوتول . سلين . سبوميدپ و شامپو طبي كوتكس.2- در ابتداي درمان احتمال افزايش پوسته پوسته شدن وجود دارد . 3- در بعضي موارد استعمال يك نرم كننده مرطوب كننده مي تواند به عنوان يك آبكشي بين و بعد از حمام كردن ميد باشد.سبوره عمومي :يك بيماري پوستي نادر است . تشخيص با نفي كليه علل سبوره ثانويه امكان پذير است.درمان همانند سبوره يال و دم مي باشد.در صورت نياز مي توان از تر كيبات دارويي مشابه در بخش انساني استفاده نمود.سبوره هاي ثانويه با علل باكتريايي و يا قارچي قابل انتقال و سرايت به ساير اسبها و نيز انسان مي باشد ولي بدليل رعايت مسايل بهداشتي در انسان احتمال درگيري انسان كم است.اميدوارم اين مختصر راضي كننده باشد در صورت نياز مي توانيد به كتاب راهنمايي عملي بيماريهاي پوستي ترجمه حقير و دوست فاضلم دكتر مهرداد دليلي كاجان مراجعه نماييد.

 

[sohrab]

سپاس فراوان

 

[Dr_Ghaffari]

خواهش می کنم سهراب خان!باعث شد من دیروز به تایپ مقال نعلبندی لنگش نرسم امشب هم بعید است برسم فردا صبح هم که می روم تهران تا آخر هفته که برنامه سفرم را پیگیری کنم تا آخر هفته نیستم فعلا خدا نگهدار همه دوستان ...

 

[sohrab]

شرمنده دکتر جان. سفر به خیر . امیدوارم موفق باشید. ما را از ماجرا بی خبر نگذارید. منتظر ارسال های خوبتان هستیم.

 

[مرضیه]

میشه بیشتر راجع به خارش پوستی که بیشتر در فصل گرما رخ میده و راههای پیشگیری از اون صحبت کنید.این خارش به عدم نظافت اسب مربوط نمیشه و بیشتر بصورت یک عادت بد بین اسبها تقلید میشه. اسب با سابیدن سر و دم خود به دیوارههای باکس ،یا میله های مانژ اونقدر سعی در برطرف کردن خارشش داره که باعث ریزش تمامی موهای یال و قسمت بالای دمش میشه. چطور میشه از این عادت بد اسب جلوگیری کرد؟

 

[sohrab]

این مشکل مخصوصا برای اسبهای خوزستان بوجود میاد.تابستون گذشته من یک راه ساده رو امتحان کردم که خوب جواب داد . شستشوی دم و یال اسب با محلول سرکه و آب!

 

[مرضیه]

برای چند اسب امتحان کردید؟ و آیا برای همه شون جواب داد؟

 

[Dr_Ghaffari]

سلام خواهش مي كنم اطلاعات كاملتري بدهيد.
1-آيا اين خارش با زخم همراه است آيا اين زخم قبل از خارش وجود دارد يا پس از خارش بوجود آمده است (خارش براي زخم يا زخم براي خارش؟)
2-اين خارش بصورت موضعي است يا منتشر است(در همان ناحيه يال و دم بيشتر در كدام نواحي)
3-آيا اين خارش موجب نگراني و هيجان اسب مي شود يا خير.
4-آيا اين خارش فصلي است و اگر هست بيشتر در چه فصلي است.
5-آيا اين خارش بصورت دوره اي است يا دايمي شرح داده شود.
6-شروع آن از كدام ناحيه است يال يا دم.
7-خود درماني هاي انجام شده يا نسخه هاي دامپزشكان و نتيجه درماني!
8-ساير توضيحاتي كه ممكن است مفيد باشد براي مثال افزايش خارش در ساعات خاص از روز يا شب و يا هنگام استراحت و بالعكس هنگام تمرين...
احتمال خارش مطبوع يا خارش شيرين پيش بيني كوركورانه من مي باشد.

 

[مرضیه]

خب البته من فکر میکنم دوستمون آقای سهراب اطلاعات دقیقتر وتجربه ی بیشتری در این زمینه داشته باشن و بتونن بهتر راجع به علائمش توضیح بدن ، ولی اون چیزی که من بر اساس یک مشاهده ی سطحی (و نه معاینه ی دقیق و علمی ) با اون برخورد کردم این بوده که در این نوع خارش اثری از زخم دیده نمیشه ، صرفا در فصل گرما رخ میده و ریزش یالها_ یا بهتره از لفظ کنده شدن استفاده کنم _ بر اثر سابیده شدن بیش از حد به سطوح مذکوره ، و طبیعیست که پس از اتمام فصل گرم این عادت برطرف شده و موها رشد خودشون رو از سر میگیرند. بیشتر زمانی اسب به خاراندن خودش میپردازه که به کار خاصی مثل خوردن یا تمرین کردن مشغول نیست.در تمام ناحیه ی یال و قسمت بالای دم رخ میده. منظورتون رو از هیجان دقیقا نمیدونم چی هست ولی فکر نمیکنم اینطور باشه، چرا که وقتی حیوان رو از اینکار منع کنید با بی تفاوتی چرخی زده و مدتی بعد دوباره این عمل رو تکرار میکنه . نمیدونم تا چه حد توضیحاتم درسته، از آقای سهراب که به مراتب بیشتر از من با اسب سروکار دارند میخوام که اگر چیز دیگه ای در این زمینه مشاهده کردند یا جایی شواهد من با خطا همراه بوده ، اطلاعات کاملتری اضافه کنند و از تجربیاتشون در این زمینه بیشتر بگن. و ممنون از پاسختون. نظرتون در ارتباط با محلول آب و سرکه ای که آقای سهراب اشاره کردند چیه ؟! گویا موثر واقع شده.

 

[Dr_Ghaffari]

با توجه به فصل آيا فكر مي كنيد حشرات دخالتي داشته باشند . خارشي كه عذاب آور باشد در اسب ايجاد نگراني مي كند ولي خارش مطبوع براي اسب دوست داشتني است و از خواراندن بدن خود لذت مي برد.

 

[sohrab]

به نوشته مرضیه این رو اضافه کنم که این مسئله در تابستان در خیلی از اسبهای خوزستان که در باکس های سیمانی نگه داری می شن بوجود میاد و خارش به هیچ وجه خوشایند نیست. حس کلافگی اسب کاملا مشهوده. اگر دیدن عکس به تشخیص دکتر غفاری کمک می کنه می تونم بگذارم
محلول آب و سرکه رو هم یکی از دوستان پیشنهاد کرد که برای 3 اسب امتحان کردم و خارش رو کم کرد به این صورت بود که سرکه و آب را به نسبت 1 به 4 مخلوط کرده و نواحی مورد نظر را با محلول شستشو دادم و بعد از 20 دقیقه ابکشی کردم.

 

[مرضیه]

فکر نمیکنم حشرات دخالتی داشته باشند، چرا که این مشکل در همه ی اسبها نیست ،در اکثرشون دیده میشه .

 

[Dr_Ghaffari]

اگر عكس هم اضافه بشود ممنونم عنوان نكرديد كه خارش در چه زماني از روز و چه دوره اي دارد !دايمي است يا اينكه پس از چند دقيقه خارش قطع مي شود و دوباره پس از چند دقيقه شروع مي شود ؟ عكي به تشخيص نوع آسيب خيلي كمك مي كند.در مورد سركه رقت را بيشتر كنيد نه غلظت را 1به 5 خوب است غلظت سركه باعث خشكي پوست و ايجاد سبوره ثانويه و ساير عوارض جانبي مي شود . حشرات و انگلهاي پوستي را دست كم نگيريد شيوع فصلي و احتمال درگيري در ساعات خاص روز رطوبت بالاي اهواز و وجود رودخانه ها و غيره . اگر به شستشو با سركه رقيق شده پاسخ مناسبي دارد طول تاثير درمان تا چه زماني است يعني پس از شستشو تا چه مدتي اسب از خارش راحت است.آيا اسب دم خود را زياد حركت مي دهد . وسيله خارش چيست ديوار يا دندان اسب؟! قول مي دهم با جواب اين سوالات درمان مناسبي ارايه شود.

 

[sohrab]

هنوز منتظر دریافت عکس ها هستم. با توجه به این که من استفاده از سرکه رو در اواخر فصل گرما شروع کردم مطمئن نیستم بهبودی فقط در نتیجه درمان بوده.
تا آنجا که به یاد دارم، اسب تمام مدت دچار خارش بود حتی وقتی از باکس بیرون میآوردم که زین کنم سعی می کرد سرش رو با من بخارونه!
استفاده از سرکه رو 4 یا 5 بار ظرف دو هفته انجام دادم .
تابستان اهواز 1 ماه دیگه شروع می شه. این بار حواسم رو خوب جمع می کنم و نتایج رو گزارش می دم

 

[sohrab]

دست به دامن طب سنتی بشیم!
درمان خارش در فرسنامه منسوب به ارسطوی حکیم:

باب دهم، در علاج خارش پشت و دم اسپ: نشان آن است که موي ريزد، و بياورند پاره کنجد بسوزانند و خاکستر آن را به آب بياميزند و هفت بامداد پشت و دم اسپ را بر آن بشويند، موي برآيد و خارش برود و به شود.

منبع:www.persian-horse.ir

 

[Dr_Ghaffari]

سهراب خان خيلي دست به دامن طب مدرن و سنتي نشويد ! خوزستان در اين رابطه صحبت كرديم البته اسب مبتلايي را نديديم و با توجه به تاريخچه و توضيحات شما بيماري بايد قارچي باشد و اگر زخمها سطحي باشد معمولا عامل درماتوفيت ها و تركوفيتون ها هستند و اگر زخم ها عمقي باشد مي توان علت آن را درشلرا اسپي سفرا عنوان كرد . البته عفونتهاي باكتريايي استافيلوكوكي و استرپتوكوكي و درماتوفيلوسي نيز اضافه مي شوند .
راه كار درماني هم رعايت بهداشت است !
استفاده مداوم از شامپو هاي ويژه حيوانات يا شامپو بچه و يا شامپو هاي مخصوص موهاي خشك كه داراي لينولين(روغن پشم گوسفند!) هستند به همراه نرم كننده ها بسيار مفيد است . البته در موارد شديد آلودگي براي درمان مي توان از شامپوي 1% سلنيو سولفيد نيز استفاده كرد البته فقط در موضع بيماري. از محلول ليكودرم نيز مي توان استفاده كرد. البته تكرار درمان به كرات نياز است همانگونه كه خود در استفاده از سركه و نيز در طب سنتي گفتيد درمان بايد تا بهبود كامل علايم ادامه يابد كه حدود 2 هفته طول مي كشد! البته سركه نيز يكي از درمانهاي سنتي است كه هنوز خانمها نيز براي درمان از سركه سفيد استفاده مي كنند ! بهتر است منحرف نشويم بهترين كار رعايت مسايل بهداشتي است تا اسب از ابتدا مبتلا نشود!

 

[sohrab]

دکتر جان گرما از راه رسید و اول از همه سراغ اسب من رفت . با وجود این که 2 تا 3 بار در هفته با شامپو کامل شستشو داده می شه ریزش مو توی صورت و زیر دم و بین ران ها شروع شده. نمی دونم تو این عکس ها به اندازه کافی مشخص هست یا نه.

 

[احسان]

اول که خيلی زياد شستشو ميدی اسبت رو هفتيه 2 3 بار بابا مگه آدم هست در ماه 2 بار با شامپو بسته که البته بازم زياده ولی باز بهتره البته با آب خالی شستشو بدی خوبه هرچقدر هم که ميخواد باشه کلا اسبت حال ميکنه ولی با شامپو زيادی هست بعدش هم از رو اين عکس که من چيزی نديدم بايد پو ست بدونه مو رو ديد بايد موهاشو زد کنار تا ديد حالا بزار دکتر غفاری هم نظر بده که کتاب راهنمای بيماريهای پوست رو ترجمه کردند